Fazla Çalışma ve Fazla Çalışmanın İspatı

FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA ÇALIŞMANIN İSPATI

Fazla çalışma yaptığını ileri süren işçi iddiasını ispat etmek ile yükümlüdür. Burada dikkat edilmesi gereken husus ücret bordrolarıdır. İşçinin fazla çalışmayı gösteren ücret bordrosunu imzalamamış veya imzalamışsa bile ihtirazi kayıt düşmüş olması gerekmektedir. İşçinin imzasını taşıyan bir bordro sahteliği ispat edilene kadar kesin delil niteliğindedir.

İmzalı bordolardan fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa; işçinin ihtirazi kaydının bulunması her türlü delille ispat imkanı sunmaktadır.

Eğer ki işçi ilgili bordroyu imzalamış ve ihtirazı kayıt koymamışsa fazla  çalışmayı yalnızca yazılı belge ile kanıtlayabilir.

İlgili ücret herhangi belge imzalatılmadan banka üzerinden işçiye ödeniyorsa yine işçinin ihtirazi kaydının varlığı aranır.İhtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması her halükarda ispat araçlarını yazılı belgeler ile sınırlandırmaktadır.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda diğer delil araçları işyeri kayıtlarıdır; işyeri giriş-çıkış saatleri, işyeri iç yazışmaları ispata yarayan araçlardır.

Dikkate alınması gereken bir diğer husus “fiilen yapılan işin niteliği ve yoğunluğuna göre” fazla çalışmanın mümkün olup olmadığıdır. Burada somut olay dikkate alınarak etraflıca bir inceleme yapılmalı, bilirkişiye başvurulmalıdır.

Fazla çalışma durumunda ilgili ücretin saatlik karşılığının %50 zamlı olarak ödenmesi gerekmektedir. Opsiyonel olarak 1 saat 30 dakika şeklinde serbest zaman şeklinde kullandırılma imkanı da vardır.

Günlük 11 saati aşan çalışmalar, fazla çalışma kapsamına girmektedir.

Ayrıca gece çalışmaları da en fazla 7 buçuk saat şeklinde gerçekleştirilebilir. 7 buçuk saati aşan gece çalışması her halükarda fazla çalışma kapsamına girecektir.

Ayrıca 1 yıl içindeki fazla çalışma süresi en fazla 270 saat olabilir ancak 270 saati aşan fazla çalışmaların maddi karşılığı yine ödenecektir. Burada amaç işçiyi korumaktır.

Fazla çalışma ile ilgili en son söylenecek husus ise fazla çalışma ücretinin karşılığına ilişkindir. Fazla çalışmanın yazılı belgeler ve işveren kayıtlarıyla ispatlanması halinde tespit edilen ücrette mahkeme herhangi bir takdiri indirim uygulamaz.

Lakin tanık anlatımlarıyla tespit edilen fazla çalışmanın uzun süreli çıkması ve miktarın yüksek hesaplanması halinde mahkemenin (9.Hukuk Dairesi) takdiri indirim yapması istikrarlı bir içtihattır. Yapılacak indirimin sınırı hakkaniyet çerçevesinde gerçekleştirilecek olup hakkın özünü kaldıracak biçimde vuku bulmamalıdır.

 Tanıkların işçi ile birlikte hangi dönemlerde hangi süreyle çalıştıkları hizmet cetvelleriyle saptanmalıdır.

Bilirkişiler inceleme yaparken mevcut imza föyleri 7’şer günlük haftalık kısımlar halinde ve gün gün çalışma saatleri değerlendirilerek her hafta için fazla mesai yapılıp yapılmadığı incelenmelidir.

“Somut uyuşmazlıkda dosyada mevcut imza föyleri 7'şer günlük haftalık kısımlar halinde ve gün gün çalışma saatleri değerlendirilerek her hafta için fazla mesai yapılıp yapılmadığının tespiti gerekirken, imza föylerinin biliirkişi raporunda sadece genel bir değerlendirmeye tabi tutulması hatalıdır.”( T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2017/5194 Karar No. 2017/3018 Tarihi: 02.03.2017)

“…öncelikle her bir tanığın davacı ile hangi dönemlerde hangi sürelerde çalıştığı hizmet cetvelleri ile saptandıktan sonra bu dönem çalışma gün ve saatleri netleştirilerek dava konusu alacak isteklerin somutlaşan bilgi ve belgelere göre değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.” (T.C YARGITAY 22. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2013/2970 Karar No. 2014/151)