Mahsup Meselesi

Mahsup Meselesi

• Bir alacaklıya birden fazla para borcu bulunan borçlunun yaptığı ifanın hangi borca ilişkin sayılacağı konusunda bazı ayrımlar bulunmaktadır.
• Borçlu yaptığı ödemenin hangi borca ilişkin ifa edildiğini söylüyorsa herhangi bir sorun yoktur, alacaklı bu ifayı başka borca saymak istediğini mi söyledi,hiç sorun yok,borçlunun ifasını yapmak istediği borç bakımından alacaklı,alacaklı temerrüdüne düşer. Yani burada esas alınması gereken borçlunun iradesinin dışa vurumu olan beyanlarıdır.
• Ancak borçlunun yaptığı ifa sonucunda alacaklı makbuz veriyorsa borçlu kesinlikle ifanın hangi borcuna yönelik olduğunu karşı tarafa bildirmelidir. Borçlu yaptığı ifanın hangi borca yönelik olduğunu söylemezse ve alacaklı makbuzu kendi istediği borca yönelik hazırlarsa borçlunun başvuracağı yegane kurtuluş yolu ihtirazi kayıt koymasıdır. Aksi halde alacaklının yaptığı düzenlemenin ayakları yere basar ve borçlunun iradesi hiçe sayılır.
• Bu arada vadeli bir borca yönelik yapılan kısmi ifayı alacaklı, dürüstlük kuralına aykırı olmadıkça, borçlunun zor durumda kalmasına neden olmadıkça veya sözleşmede kısmi ifanın yapılabileceği hükmü bulunmadıkça kabule mecbur değildir ve borçlunun kendiliğinden temerrüde düşmesine neden olabilir. Çünkü eski bir Roma atasözünde dediği gibi " Tarih insan yerine ihtar eder." 
• En çetrefilli kısımsa borçlunun ifayı hangi borcuna yönelik yaptığını karşı tarafa bildirmediği ve alacaklının da düzenlediği makbuzda, ifayı hangi borca yönelik olarak kabul ettiğini belirtmemesi halinde oluşuyor.

ÖNCELİKLE

• Borçlardan biri muaccelse yapılacak ifa o borca yönelik kabul edilir,kısmi ifanın burada yapılması mümkündür.
• 2.olarak birden çok borç muaccelse ifa alacaklının ilk takip ettiği borç için kabul edilir.
• 2.durum için alacaklı hiçbir borca takip başlatmadıysa ödeme ilk muaccel olan borç için kabul edilir.
• Son olarak da hiçbir borcun vaadesi gelmediyse yapılan ifa en az teminata sahip borç için yapılıyor,en az teminattan kastımız alacaklı için en az teminatı olan, alacaklının elde etmesi diğerlerine nazaran daha zor olan alacağıdır.

                                                                                                      Tümay DÖNMEZ